Theo dõi các biến chứng hậu phẫu: đờ tử cung, chảy máu trong ổ bụng, chảy máu vết mổ, viêm phúc mạc, nhiễm trùng vết mổ, viêm nhiễm tầng sinh môn, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng huyết, huyết khối TM… để có xử trí kịp thời.
PGS.TS Nguyễn Văn Minh
HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH GÂY MÊ CHO PHẪU THUẬT LẤY THAI (PHẦN 4)
5. CHĂM SÓC NGAY SAU PHẪU
THUẬT
Đánh giá sau phẫu thuật: Mạch, HA, tần số tim, tần
số thở, SpO2, nhiệt độ, tồn dư giãn cơ, mức độ đau, các biến chứng của
phẫu thuật và GMTT.
Giảm đau: Áp dụng giảm đau đa phương thức, hạn chế sử
dụng opioid.
- Paracetamol 1 g x 4 lần, truyền TM sau mỗi 6 giờ
trong 12 - 24 giờ đầu sau đó chuyển sang đường uống. Không áp dụng với sản phụ
bị hội chứng HELLP.
- Thuốc kháng viêm nonsteriod (NSAIDs) như diclofenac,
ibuprofen, ketorolac. Không sử dụng trong trường hợp tiền sản giật, sản giật, hội
chứng HELLP.
- Sử dụng thêm nefopam 20 mg/6 giờ, sau đó chuyển
sang uống viên 30 mg, nếu có.
- Gây tê vùng: Gây tê mặt phẳng cơ ngang bụng (TAP
block), gây tê khoang cơ vuông thắt lưng (QL block).
- Nếu sản phụ vẫn đau vết mổ mà các biện pháp giảm
đau trên đây không đủ hiệu quả, kiểm tra xem có biến chứng phẫu thuật hay không
(chảy máu, khối máu tụ, thủng bàng quang…) để điều trị nguyên nhân. Bên cạnh
đó, có thể sử dụng thuốc opioid (ví dụ morphin tiêm TM 5 mg, tiêm dưới da 5 - 7 mg x 2 - 3 lần/ngày, tramadol 50 - 100
mg uống x 2 lần/ngày…).
Theo dõi các biến chứng hậu phẫu: đờ tử cung, chảy
máu trong ổ bụng, chảy máu vết mổ, viêm phúc mạc, nhiễm trùng vết mổ, viêm nhiễm
tầng sinh môn, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng huyết, huyết khối TM… để
có xử trí kịp thời.
Hướng dẫn sản phụ xoa tử cung.
Cho con bú mẹ ngay sau mổ, vận động sớm, ăn uống sớm
4 - 8 giờ sau phẫu thuật giúp sản phụ hồi phục nhanh, kích thích tiết sữa và
rút ngắn thời gian nằm viện.
Rút xông tiểu 6 - 8 giờ sau phẫu thuật.
Điều trị dự phòng huyết khối TM sau PTLT cần cân nhắc
từng trường hợp cụ thể khi sản phụ có yếu tố nguy cơ (béo phì, tiểu đường, có
tiền sử huyết khối TM sau mổ…). Những sản phụ trước phẫu thuật có dùng thuốc chống
đông hoặc kháng tiểu cầu, cần hội chẩn với chuyên khoa liên quan và phẫu thuật
viên để quyết định thời điểm và cách thức dùng lại thuốc.